W ramach projektu "Łódź Akademicka" w dniach 6-7 listopada 2019 roku gościć będzie w Łodzi prof. Atau Tanak, świtowej sławy muzyk, artysta multimedialny i badacz nowych mediów. W trakcie trzech spotkań z łódzką publicznością przedstawi wykłady poświęcone historii i estetyce sztuki
dźwięku, wykorzystaniu nowych interaktywnych technologii w artystycznych projektach multimedialnych oraz artystycznym zastosowaniom i estetyce HCI (interakcji człowiek-komputer).
Wykłady i dyskusje uzupełnione zostaną przez prezentacje performensów dźwiękowych Tanaki.

Organizatorem wydarzenia jest Fundacja "In Search of..".
Współorganizatorzy:
Wydział Filologiczny UŁ, Zakład Mediów Elektronicznych UŁ,
Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi
oraz Art Inkubator w Fabryce Sztuki w Łodzi.

Wydarzenia współfinansowane są z budżetu Miasta Łodzi.

Program:

6.11.2019 (środa), godz. 15:15 – 16:45
Wykład "Aesthetics of sound art" (wykład w języku angielskim)
miejsce: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Pomorska 171/173, Aula A2

6.11.2019 (środa), 19:30 – 22:00
Filmy, koncert, dyskusja: Concrete Corps: The Body as Musical instrument
miejsce: Art Incubator w Fabryce Sztuki w Łodzi, ul. Tymienieckiego 3

7.11.2019 (czwartek), godz. 11:00 – 12:30
Wykład "Instrumental interaction in media art"
miejsce: Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Wojska Polskiego 121, Centrum Promocji Mody

Bio:
Atau Tanaka - muzyk, performer, badacz, profesor Goldsmiths University w Londynie. W swoich działaniach artystycznych i projektach naukowych skupia się na cielesności w kontekście muzyki i interakcji człowiek - komputer. Jego mentorami byli Ivan Tcherepnin, John Chowning oraz Michel
Waisvisz. Pierwszymi inspiracjami Tanaki były spotkania z Johnem Cage'em podczas jego Norton Lectures w Harvardzie (1988-89). Zaowocowały one także odtworzeniem kompozycji Cage'a Variations VII dokonanym przez Tankę wraz z Mattem Wandem oraz grupą zoviet*france w 2008 roku. W latch dziewięćdziesiątych wraz z Edwinem van der Heide i Zbigniewem Karkowskim stworzył zespół Sensorban, w którym wykorzystywali nowatorskie interfejsy do tworzenia muzyki elektronicznej.
W tym samym okresie Tanaka aktywnie współtworzył japońską scenę noise
współpracując z takimi artystami jak Merzbow, Otomo, KK Null i wielu innych. Kolejnym projektem było trio z grającym na thereminie Laurentem Dailleau oraz artystką wizualną Cecile Babiole.
Współpracował także z wieloma artystami francuskiej sceny improwizowanej (Camel Zekri, Metamkine, Le Quan Ninh i Michel Doneda). W duecie z Adamem Parkinsonem (aka Dane Law) tworzył muzykę i projekty dźwiękowe wykorzystując telefony komórkowe. Wraz z animatorem i twórcą wideo Lillevan realizował performensy audiowizualne. Wydał liczne albumy dla takich wytwórni jak Sub Rosa, Bip-hop, Caipirinha Music, Touch/Ash, Sonoris, Sirr-ecords, Goldsmiths Press/NX Records. Był współ-dyrektorem centrum muzyki elektronicznej STEIM w Amsterdamie, pracował także w IRCAM (Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musique) oraz Sony
CSL w Paryżu. Jego prace były wielokrotnie nagradzane i prezentowane na festiwalach Ars Electronica w Linzu, Sonar w Barcelonie, Mutek w Montrealu, Transmediale/CTM w Berlinie, a także w instytucjach takich jak MOMA w San Francisco, ICA w Londynie, Eyebeam w Nowym Jorku czy ZKM w Karlsruhe.

Opis wydarzeń w trakcie wizyty Atau Tanaki w Łodzi

I
Wykład "Aesthetics of sound art" (wykład w języku angielskim)
miejsce: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Pomorska 171/173, Aula A2
6.11.2019, godz. 15:15 – 16:45
organizator: Fundacja "In Search of..."
współorganizatorzy: Wydział Filologiczny UŁ, Katedra Mediów i Kultury Audiowizualnej, Zakład Mediów Elektronicznych

Tematem wykładu będzie specyfika dźwięku i sztuki dźwięku (sound art) jako posiadających własną epistemologię oraz kulturowe konotacje form sztuki odrębnych od muzyki. Sound art traktuje materialność dźwięku czerpiąc z dziedzictwa sztuk wizualnych i tym samym przyjmuje odmienną estetyczną orientację i język niż muzyka oparta na notacji, systemach harmonicznych i
strukturach kompozycyjnych. Charakteryzując współczesną sztukę dźwięku przywołam trzy niedawno wydane monografie, by zilustrować i poddać krytycznej refleksji powyżej sformułowane założenia. Pierwszą z nich będzie praca zbiorowa Sound Art pod redakcją Petera Weibela (ZKM, MIT Press 2019) stanowiąca podsumowanie i rozwinięcie wystawy prezentowanej w Karlsruhe, w której znajdują się moje artykuły poświęcone sztuce dźwięku w Japonii oraz Wielkiej Brytanii. Kolejne dwie publikacje wydane zostały przez Goldsmiths Press w ramach prowadzonej przeze mnie serii poświęconej studiom nad dźwiękiem "Sonic Series". W książce Sonic Agency: Sound and Emergent Forms of Resistance (2018) Brandon LaBelle podejmuje rozważania nad dźwiękiem i zorientowanymi na dźwięk praktykami artystycznymi rozumianymi jako medium politycznego zaangażowania i oporu. Natomiast książka Inflamed Invisible: Collected Writings on Art and
Sound, 1976-2018 (2019) Davida Toopa stanowi zapis rozwoju refleksji nad dźwiękiem na marginesach muzyki. Na podstawie analizy tych trzech publikacji prześledzimy powstawanie i rozwój refleksji nad odrębnością sztuki dźwięku, ale też nad wielorakimi relacjami między dźwiękiem, sound artem a muzyką.

II
Filmy, koncert, dyskusja: Concrete Corps: The Body as Musical instrument
miejsce: Art Incubator w Fabryce Sztuki w Łodzi, ul. Tymienieckiego 3
06.11.2019, 19:30 – 22:00
organizator: Fundacja "In Search of..."
współorganizatorzy:
Art Inkubator w Fabryce Sztuki w Łodzi

Prezentacja filmów, koncert i dyskusja ukazujące rozwój twórczości Atau Tanaki, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ciała jako instrumentu muzycznego. Artysta od wczesnych lat dziewięćdziesiątych wykorzystywał fizjologiczne sygnały pochodzące z ciała, przede wszystkim impulsy generowane przez skurcze mięśni monitorowane przy pomocy elektromiografii (EMG). W trakcie wieczoru zaprezentowane zostaną dwa filmy ukazujące działania Tanaki w dwóch zespolach z tamtego okresu: Sensorband (ze Zbigniewem Karkowskim i Edwinem van der Heide)
oraz Sensors_Sonics_Sights (z Cécile Babiole i Laurentem Dailleau). Następnie Tanaka wykona cztery utwory, w których impulsy nerwowe powodujące skurcze mięśni używane są do artykulacji dźwięku przez skoncentrowane ruch ciała. Przedstawione zostaną następujące performensy:
- Delearning (2019): kompozycja oparta na wcześniejszym utworze dla orkiestry kameralnej (DSCP), który staje się materiałem do analizy i przekształceń sieci neuronowej. Ruchy ręki kojarzone są z dźwiękami i służą do treningu sztucznej sieci neuronowej. Tak powstający algorytm
jest następnie wykonywany w trakcie utworu umożliwiając performerowi nawigowanie w przestrzeni dźwiękowej za pośrednictwem gestów.
- Le Loup (1998): krótka próbka nagranego wycia wilków zostaje rozciągnięta i przetransponowana w niższe częstotliwości tworząc długie, ciągłe warczenie.
- Lifting (2003): częstotliwości i amplitudy świszczących oscylatorów modulowane są w sposób przypominający klasyczny Theremin.
- Myogram (2015): bezpośrednia sonifikacja aktywności mięśni, w której słyszalne stają się impulsy elektryczne w końcówkach nerwowych mięśni. W trakcie utworu surowe dane są najpierw słyszalne bez zniekształceń, a następnie poddawane przekształcane przez filtry i rezonatory.
– Rapidregress (2019): Homage dla Michela Waisvisza, jego pracy w studio STEIM w Amsterdam i jego performensów z wykorzystaniem stworzonego przezeń instrumentu - The Hands. Jedna ręka performera odpowiada za artykulację krótkiego nagrania performensu Waisvisza. Druga natomiast za elektronicznego utworu Tanaki "Delull". Te dwa źródła podlegają granulacji i zostają zestawione w kontrapunkcie. Dwie sieci neuronowe tworzą modele regresyjne powiązane z pozycją statyczną performera i granulacją każdego ze źrodeł dźwięku. W fazie "testowej" aktywność sieci powodowana dynamicznymi gestami performera prowadzi do dekonstrukcji nagrań źródłowych i połączenia ich w jedną improwizowaną kompozycję.
Zaprezentowane zostaną następujące filmy:
– Sensorband (6:33)
– Soundnet (6:07)
– Sensors_Sonics_Sights (14:00)
Wieczór zakończy dyskusja z publicznością, której moderatorem będzie dr hab. Maciej Ożóg.

III
Wykład "Instrumental interaction in media art"
miejsce: Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Wojska Polskiego 121, Centrum Promocji Mody
07.11.2019, godz. 11:00 – 12:30
organizator: Fundacja "In Search of..."
współorganizator: Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi

Wykład poświęcony będzie trzem instalacjom interaktywnym, w których cyfrowy dźwięk, technologie sieciowe, wizja komputerowa oraz technologie mobilne umożliwiają interakcję z dźwiękiem oraz interakcje pomiędzy odbiorcami/interaktorami. Chociaż każda z nich różni się metodami wykorzystania technologii i związanymi z nimi formami oddziaływania, wszystkie łączy to, iż zostały zaprojektowane i wykonane w oparciu o zasad i idiomy budowy instrumentów muzycznych. Global String, stworzona we współpracy z Kasperem T. Toeplitzem, to gigantyczny monochord łączący dwa miasta. W tym przypadku Internet staje się przestrzenią rezonansową, w
której wybrzmiewa "akustyka Sieci". Bondage oparta jest na sonifikacji zdjęć japońskiego fotografa Nobuyoshi Araki wykonanych przy użyciu aparatu Polaroid. Za sprawą obrazu i dźwięku widz konfrontowany jest w niej z japońską kulturą i normami genderowymi, które poddawane są estetycznym transgresjom. Net_Dérive, stworzona w Sony Computer Science Laboratories w Paryżu, jest natomiast zapowiedzią powszechnych dziś technologii mobilnych i narzędzi nadzoru. Zrealizowana na rok przez premierą iPhona i rozwojem kultury aplikacji, instalacja zmienia odbiorców w aktywnych uczestników – flanerów, którzy spacerując w okolicach galerii z
urządzeniami zaopatrzonymi w czytniki geolokacji współtworzą kolektywny polirytmiczny pejzaż dźwiękowy słyszalny wewnątrz galerii i zarazem transmitowany w Internecie.